مهمترین مطالب اصول حسابداری یک پیام نور فصل ششم

واحدهای اقتصادی را از نظر نوع فعالیت در سه دسته می توان طبقه بندی کرد :

الف ) موسات خدماتی

ب ) موسسات بازرگانی

ج ) موسسات تولیدی

الف ) موسات خدماتی

شامل موسساتی نظیر تعمیرگاهها، هتل ها، درمانگاها وآموزشگاهها می باشند که خدماتی را به مشتریان ارائه می کنند.

ب ) موسسات بازرگانی

موسساتی هستند که کالا را خریداری کرده و بدون آنکه تغییر شکلی در آنها بدهند آنها را می فروشند. موسسات بازرگانی شامل عمده فروشان یا بنکداران و خرده فروشان می باشند.

ج ) موسسات تولیدی

موسساتی هستند که مواد اولیه و کالاهایی را خریداری وآنها را تغییر شکل می دهند ویا به کالای دیگری تبدیل می کنند وبه فروش می رسانند.

از سیستم حسابداری موسسات بازرگانی باید شرایط زیر استخراج شود.

1- میزان فروش

2- بهای تمام شده کالای خریداری شده

3- میزان موجودی کالا

4- بهای تمام شده کالای فروش رفته

موسسه بازرگانی حمیدی در تاریخ 8/2/81 مبلغ 100000000ریال کالا به صورت نقد خریداری کرد.

نحوه ثبت رویداد فوق در دفترروزنامه موسسه حمیدی به صورت زیر است :

تاریخ شرح بدهکار بستانکار

8 /2/81 خرید 100000000

صندوق 100000000

بابت خرید کالا به صورت نقد

موسسه بازرگانی حمیدی درتاریخ 25/2/81 مبلغ 600000 ریال ازکالای خریداری شده در تاریخ 24/2/81 را به فروشنده برگشت داد. نحوه ثبت رویداد فوق در دفترروزنامه موسسه حمیدی به صورت زیر است :

تاریخ شرح بدهکار بستانکار

26/2/81 حسابهای پرداختنی 600000

برگشت از خرید و تخفیفات 600000

بابت برگشت قسمتی از کالای خریداری شده.

تخفیف تجاری تخفیفی است که معمولا“ بابت خرید عمده به خریداران داده می شود. در صورتی که خریدار مشمول این تخفیف شود، مبلغ خرید به صورت خالص ثبت می شود.

عملیات حسابداری فروش کالا

در روش ادواری هنگام فروش کالا اگر فروش نسیه باشد، حسابهای دریافتنی واگر فروش نقدی باشد، حساب صندوق بدهکار و حساب فروش بستانکار می شود.

صورت سود وزیان موسسات بازرگانی حداقل باید حاوی اطلاعات زیر باشد :

1- فروش خالص

2- بهای تمام شده کالای فروش رفته

3- سود یا زیان ناخالص

4- هزینه های عملیاتی

5- سود یا زیان خالص

برای تهیه صورت سود وزیان موسسه حمیدی اطلاعات زیر از ترازآزمایشی اصلاح شده موسسه در تاریخ 29/12/81 استخراج شده:

در ضمن موجودی کالای پایان دوره موسسه در تاریخ 29/12/81 بالغ بر 11500000 ریال است و60 درصد هزینه های حقوق، اجاره و آب وبرق جزء هزینه های عمومی و اداری و40 درصد آن جزء هزینه های فروش می باشد.

نام حساب		مانده بدهکار		مانده بستانکار
موجودی کالای اول دوره		8000000
خرید		120000000
برگشت از خرید و تخفیفات				2500000
تخفیفات نقدی خرید				1500000
فروش				185000000
برگشت از فروش و تخفیفات	5000000
تخفیفات نقدی فروش	4000000
هزینه حمل کالای خریداری شده	4500000
هزینه حقوق	12000000
هزینه اجاره	9500000
هزینه آب وبرق	8500000
برداشت	5000000

با توجه به اطلاعات فوق صورت سود وزیان موسسه برای سال منتهی به 29/12/81 به صورت زیر است :

موسسه حمیدی

صورت سود وزیان برای دوره مالی منتهی به 29/12/81

فروش 185000000

کسر می شود :

برگشت از فروش و تخفیفات 5000000

تخفیفات نقدی فروش 4000000 ( 9000000)

فروش خالص 176000000

کسر می شود : بهای تمام شده کالای فروش رفته

موجودی کالای اول دوره 8000000

خرید طی دوره 120000000

کسر می شود :

برگشت ازخرید و تخفیفات 2500000

تخفیفات نقدی خرید 1500000 (4000000)

خرید خالص 116000000

اضافه می شود: هزینه حمل کالای خریداری شده 4500000 120500000

بهای تمام شده کالای خریداری شده طی دوره 128500000

موجودی کالای آماده برای فروش (11500000)

بهای تمام شده کالای فروش رفته (117000000)

سود خالص 5900000

کسر می شود هزینه های عملیاتی :

هزینه های عمومی و اداری 18000000

هزینه های فروش 12000000 30000000

سود خالص 29000000

اصول کلی بستن حسابداری موقت در موسسات بازرگانی شبیه بستن حسابهای موقت در موسسات خدماتی است.

روشهای ادواری و دائمی در ثبت عملیات حسابداری

برای ثبت عملیات مالی در موسسات بازرگانی می توان یکی از روشهای ادواری یا دائمی را مورد استفاده قرار داد.

در روش ثبت دائمی، کالاهای خریداری شده در طول دوره مالی به حساب موجودی کالا بدهکار و هنگامی که کالایی فروخته شد، قیمت تمام شده آن از حساب موجودی کالا خارج می شود.

در روش ثبت ادواری،کالاهای خریداری شده در طول دوره مالی به حساب خرید، بدهکار وکالاهای فروخته شده به حساب فروش بستانکار می شود.